Otwory współpracują ze sobą w tworzeniu zarysowań.
Umiejętne rozmieszczanie otworów pozwala osiągać pożądane efekty wyburzania minimalnym kosztem i w najkrótszym czasie.
|
Przy rozłupywaniu głazów jeden otwór centralny powoduje powstanie 3 lub 4 zarysowań. Im więcej otworów, tym więcej zarysowań i więcej powstałych elementów.
Aby zarysowania mogły powstać element musi posiadać co najmniej jedną powierzchnie swobodną, która może się bez oporu przemieszczać w wyniku powstawania i rozwierania się spękań. |
Warianty ilości otworów: Ilość otworów dobiera się w zależności od wielkości elementu (np. głazu, fundamentu,...) oraz istniejących w danym miejscu możliwości załadunku, transportu lub wykorzystania części powstałych po rozkruszeniu. |
|||||
|
Najlepszy skutek zapewniają otwory równoległe do powierzchni swobodnych (siła ekspansji przesuwa wtedy kruszony materiał w stronę powierzchni swobodnej i nie musi pokonywać oporu): wariant A głaz spoczywa częściowo w gruncie, swobodna jest tylko pozioma, wystająca powierzchnia garbu. w takim przypadku najlepsze są otwory poziome (często niemożliwe do wykonania), skuteczne są otwory skośne, a zupełnie nieskuteczne - otwory pionowe, wariant B jednostronne odkopanie głazu oswobadza powierzchnię boczną i powoduje, że otwory pionowe stają się skuteczne, wariant C gdy cały głaz jest odkopany i/lub spoczywa na gruncie, cała jego powierzchnia jest swobodna i wszystkie kierunki otworów będą skuteczne. Głębokość otworu powinna wynosić minimum 50 % średnicy głazu. |
Możliwe położenia i kierunki skutecznych otworów w zależności od stopnia oswobodzenia głazu (ilości powierzchni swobodnych):
 Skośne otwory wykonują wyłom w skale rodzimej lub płycie betonowej, wypychając odspojony klin do góry t.j. w stronę poziomej, jedynej w tym przypadku powierzchni swobodnej:  Otwory pionowe kruszą odspojony materiał. |
|||||
|
Liniowe rozmieszczenie otworów może, w zależności od ich rozstawu, doprowadzić zarówno do powstania pojedynczej rysy jak i wielu zarysowań. Decydujące znacznie mają przy tym: L - rozstaw otworów, oraz k - odległość między linią otworów i powierzchnią swobodną. |
Warianty zagęszczenia otworów w linii:
|
|||||
|
Rastrowe rozmieszczenie otworów powoduje
niszczenie czyli kruszenie całej objętości elementu. Liniowe rozmieszczenie otworów powoduje podział całej objętości elementu na części, które nadają się do załadunku, a także do dalszego wykorzystania ponieważ nie są popękane. |
Warianty rozmieszczania otworów:
|
|||||
| Puste otwory "odpychają" od siebie zarysowania. Rząd pustych otworów wyznacza granicę kruszenia elementu. |
Rysy nie przechodzą poza linię pustych otworów: |
|||||
|
Ścinanie pokładu skały rodzimej rozpoczyna się od wywiercenia mniejszych otworów w celu likwidacji cokołu i uzyskania regularnej, pionowej powierzchni swobodnej. W drugim etapie wierci się otwory równoległe do powierzchni swobodnej i sięgające kilka cm poniżej planowanego poziomu odcięcia. Co 5 do 15 godzin wypełnia się jednocześnie kolejne dwa rzędy otworów. |
Rozmieszczenie otworów przy ścinaniu skały:
|
|||||
| Odspajanie bloków granitu i marmuru wykonuje się rzędami otworów w rozstawie 10 średnic. Pomimo mniejszej ilości wierconcyh otworów, ilość uszkodzonych (pękniętych) bloków jest znacznie mniejsza niż przy metodzie strzałowej. |
|
|||||
|
Fundamenty i belki żelbetowe (i betonowe) najszybciej i najtaniej wyburza się przez podział na części. Należy rozmieścić otwory liniowo tak, aby spowodować zarysowania prostopadłe do elementu. Wewnątrz zarysowań przecina lub przepala się pręty. DYNACEM czasami zrywa pręty o średnicy do 10 mm. Aby wyeliminować powstawanie niepotrzebnych, bocznych zarysowań, można w trakcie wypełniania otworów włożyć do nich listwy z blachy stalowej lub drewna, skierowane zgodnie z linią otworów. |
Warianty dzielenia/przecinania żelbetu: Listwy umieszczone w otworach pomagają kierować całą energię DYNACEMU na powstanie tylko jednego, szerszego pęknięcia. |
|||||
| Dla rozkruszenia elementu żelbetowego na drobne części najlepiej jest w pierwszym etapie wykonać tylko pojedynczy rząd otworów w odległości 4 średnic od krawędzi elementu. Opór wewnętrznego bloku betonowego powoduje, że ciśnienie ekspansji kruszy beton między otworami i powierzchnią elementu. w drugim etapie pozostaje skruszyć lub podzielić pozostały, niezbrojony czerep betonowy. |
Etapy kruszenia (niszczenia) żelbetu:
|
|||||
| Obcinanie pala rozpoczyna się od wykonania poziomej rysy odcięcia (otworami wierconymi promieniście ku środkowi pala) i od uwolnienia zbrojenia (otworami pionowymi wierconymi bezpośrednio za zbrojeniem). W drugim etapie rozkrusza się pozostały kikut betonowy. |
Przekrój i widok z góry na głowicę pala: 1 - otwory wypełniane w 1 etapie 2 - otwory wypełniane po usunięciu betonu skruszonego w etapie 1 |
